Дата Анализ хичээлийн багш Б.Ган-Эрдэнэ: Дата анализ хийх нь өгөгдлийг зохион байгуулах, төлөөлөх, дүрслэх, үнэлэх, тайлбарлахад статистикийн практикийг ашиглах үйл явц юм. Ямар ч төрлийн анализ хийсэн эхлээд ямар зорилгоор хийж байгаагаа сайн ойлгох нь чухал юм. Өгөгдлийн анализын зорилго бол энгийнээр түүхий өгөгдлөөс хамгийн сайн үр дүнг гаргах юм.

Бодит байдал дээр ихэнхи өгөгдөл бүтэцлэгдээгүй хэлбэрт байдаг учраас эхлээд өгөгдлөө тодорхой бүтцэд оруулж, дараа нь өгөгдлөөс утга учиртай ойлголтыг гаргаж авах шаардлага гардаг.

Дата анализийн үндсэн чиглэл бол шийдвэр гаргалтыг дэмжих, өөрөөр хэлбэл хүний ​​шийдвэр гаргах үйл явцыг дэмжих , шаардлагатай мэдээллээр хангах явдал юм.

Өнөөдөр, мэдээлэл асар хурдтайгаар үүсч байна. Бидний эргэн тойрон дах бүх төхөөрөмж олон төрлийн мэдээллийг цуглуулж, үүн дээр үндэслэн энэ их мэдээллийг хэрхэн яаж ашиглах вэ гэсэн асуудал үүсч байна. Яагаад гэвэл өгөгдөл нь зөвхөн шийдвэр гаргалтанд нөлөөлж  байх үедээ үнэ цэнэтэй байдаг.

– Үүнтэй холбоотойгоор үүсэж буй ажлын байрууд болон тэдгээрийн эрэлт ба хэрэгцээг та юу гэж бодож байна?

Өгөгдлийн/data/ шинжлэх ухаан олон тооны ойлголтыг өргөн хүрээнд хамардаг учраас ажил  үүрэг тус бүрт шаардагдах ур чадвар нь бие биенээсээ ялгаатай байдаг. Жишээ нь : Өгөгдлийн шинжлэх ухаанд математик, статистик, компьютерийн шинжлэх ухаан ашиглагддаг учраас компаниуд өөр өөр ур чадвар, техникийн мэдлэг, сэтгэлгээ бүхий хүмүүсээс багаа бүрдүүлэх нь элбэг байдаг. Сүүлийн жилүүдэд хүмүүс өгөгдлийн ач холбогдол үнэ цэнийг илүү ойлгох болсноос ажлын байрны эрэлт хэрэгцээ, хүн хүч, төрөлжилт дагаад өсч байна. Одоогийн байдлаар дата аналист, дата судлаач, дата инженер, бизнес аналист, дата архетикт, өгөгдлийн сангийн админ, машин сургалтын инженер гэх мэт олон ажлын байр байна. Энэ мэргэшлийн үйл явц нь цаашдаа улам нарийсна гэж бодож байна.

– Ямар чадвар, мэдлэгийг эзэмшсэн хүнийг өгөгдлийн шинжээч (Data Analyst) гэж хэлэх вэ?

Өнөө үед компаниуд өөрсдийн стратегиа оновчтой болгоход ашиглаж болохуйц их хэмжээний мэдээллийг өдөр бүр цуглуулж байна. Хуримтлагдсан их хэмжээний мэдээлэллийг ойлгохын тулд өндөр мэргэшсэн мэргэжилтэн хэрэгтэй. Энэ мэргэжилтэн бол Дата аналист юм.

Дата аналист хүний үүрэг бол үйлчлүүлэгчид, бүтээгдэхүүн, компанийн гүйцэтгэлтэй холбоотой янз бүрийн өгөгдлийг боловсруулж, шийдвэр гаргагчдад хэрэгтэй үзүүлэлтийг гаргаж өгөх юм. Иймээс дата аналистын өгч буй мэдээлэл нь компаниудад үйлчлүүлэгчийн хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг санал болгох, маркетингийн стратегиа хэрэгжүүлэх болон эсвэл бүтээгдэхүүн бий болгох процессийг сайжруулах боломжийг олгодог. Дата ананилиз нь математик болон анализийн өндөр ур чадвар шаарддаг учраас математик, статистик, эдийн засаг эсвэл компьютерийн шинжлэх ухаан болон эдгээртэй ойролцоо салбарын хүмүүс дата аналист болох нь элбэг.  Дата анализ хийх олон арга барил байгаа учраас эзэмших ур чадварууд ч гэсэн олон төрөл. Үүнээс ерөнхий чадваруудыг дурдвал : Математик, Програмчлалын аль нэг хэл (R, Python, Java …),  өгөгдлийн  менежмент (SQL, R, Hive..), харилцааны ур чадвар болон өөрийн анализ хийх салбарын талаархи мэдлэг болон визуалиаз (Power BI, Tableau, qlikview..) хийх чадварууд юм.

– Өгөгдлийн шинжээч бэлтгэх сургалтад хамрагдахад ямар нэгэн суурь мэдлэг шаардлагатай байдаг уу?

Энэ сургалт нь өгөгдөл дээр анхан шатны шинжилгээ хийх аргуудыг R хэл дээр заах юм. Сургалтанд хамрагдснаар хэрхэн өгөгдөлөө бэлдэх, ямар аргыг ашиглан тавигдсан асуултанд өгөгдөл дээр үндэслэн хариу олох, бодит байдал дээр тулгардаг асуудлуудыг шийдэх мөн шинжилгээний үр дүнгээ эцсийн хэрэглэгчид хэрхэн хүргэх талаар суурь мэдлэгийг олж авах боломжтой. Хичээлийн материал англи хэл дээр байгаа учраас англи хэлний Intermediate (B1) болон түүнээс дээш түвшний мэдлэгтэй байх мөн математик, MS Excel, тайлан мэдээ боловсруулах эсвэл програмчлалын аль нэг хэлний  мэдлэгтэй байвал давуу тал болно.

– Энэ салбарыг сонирхож байгаа залууст та юу гэж зөвлөмөөр байна? 

Ер нь өгөгдлийн шинжлэх ухааны сурах материал болон гарын авлагууд Монгол хэлээр тийм ч түгээмэл биш, дээр нь энэ салбар тун хурдацтай хөгжиж байгаа учраас мэдлэг мэдээллээс хоцрохгүйн тулд хэл бол суурь шаардлага болно. Мөн дэлхий дахинд өгөгдлийн шинжлэх ухаан нь бүх салбарт ашиглагдаж байна. Тиймээс ажлын байрны хэрэгцээ ч дагаад өсч байна. Энэ салбарын нэг онцлог нь өөр өөр компаниудад ажилладаг эсвэл бүр нэг компани дах хоёр дата шинжээч ч тэс өөр ажил хийх тохиолдол байдаг. Тиймээс энэ салбар луу орохоор сонирхож байгаа бол тухайн ажлын байранд тавигдах шаардлага, тодорхойлолттой сайтар танилцаж таны ур чадвартай тохирч байгаа эсхийг шалгаарай гэж зөвлөх байна.

– Таны сургалтад амжилт хүсье!